Nieuws - In Memoriam ’Weekblad van Nederweert’ d.d. 14 mei 2009
IN MEMORIAM
Mathieu Hermans
Ospel 31 januari 1925 - 30 april 2009 Venray
"Tegelijk jarig met koningin Beatrix, en overleden op Koninginnedag. Zoals het de klassieke schoolmeester in hem betaamde, paste hij zijn levensritme aan op de schoolvrije dagen". Zo preekte aalmoezenier De Graaf Woutering, deken van Horst, met een knipoog tijdens de uitvaartdienst van Mathieu Hermans op 5 mei 2009. Mathieu zou er om geglimlacht hebben, want hetzelfde fijne gevoel voor subtiele humor tekende ook hemzelf.
Mathieu Hermans is in 1925 geboren in Ospel als zoon van Mathieu Hermans senior (van "Vluts Ties") en Thea van Kessel. Vader was in Ospel niet alleen hoofd van de jongensschool geweest maar ook kassier van de Boerenleenbank en dirigent van het Kerkelijk Zangkoor. Als onderwijzer in Ospel had senior vanaf 1909 samengewerkt met de bekende geroemde en verguisde schrijver Herman Maas, en beiden deelden hun brede culturele belangstelling. Zowel naar Mathieu Hermans senior als naar Herman Maas zijn straatnamen vernoemd in de dorpskern van Ospel.
Bovenstaande uitwijding over vader Hermans is vermeldenswaard, omdat al die talenten en bezigheden van vader ook herkend kunnen worden in Mathieu junior. Die groeide op in de jaren twintig en dertig en kreeg de belangstelling voor onderwijs, muziek, tekenkunst, literatuur en geschiedenis aan de keukentafel volop mee. Net als zijn vader ging ook Mathieu junior in het onderwijs. Na het voltooien van de kweekschool verzorgde hij korte tijd onderwijs in St. Odiliënberg en daarna vijf jaren in Roermond. Het grootste deel van zijn werkzame leven bracht hij tot aan zijn pensionering door als hoofd van de Lambertusschool, later gefuseerd tot Weisterbeekschool, in Horst. "Meister Hermans" is voor vele Horstenaren een begrip.
Wie het leven van de overledene op de keper beschouwd, kan niet anders dan concluderen dat het begrip ’werkzame leven’ voor hem bovengemiddeld veel dimensies had. Hij was niet alleen een schoolmeester van de traditionele lijn, maar ook een man van brede interesses. Die had hij, zoals we hiervoor zagen, van kinds af aan in Ospel meegekregen. "Hij stak zijn licht niet onder de korenmaat en woekerde met zijn talenten", zo zei de deken van Horst tijdens de uitvaartmis. Vervolgens somde hij een deel van Mathieu’s interesses op: Gregoriaanse zang, orgelspel, pottenbakken, boekbinden, schoonschrijven, houtbewerking, fotografie, genealogie, lezen, dichten, schrijven en zelfstudie. Zijn liefde voor zijn geboortestreek en de geschiedenis bleek uit zijn jarenlange studie naar de geschiedenis van Nederweert en Ospel. Daarin had hij speciaal aandacht voor onderwijs en sociaal-economische geschiedenis, voor "de kleine man".
Mijn eerste kennismaking met Mathieu was in 1980 in de archiefkelder van het oude "raadhuis" van Nederweert. Ik was nog student en keek bewonderend op naar de encyclopedische kennis van deze stug sigarettenrokende, humorvolle en behoedzaam formulerende onderwijzer. Niet alleen zijn archiefonderzoek was ware monnikenarbeid, ook de manier waarop hij zijn aantekeningen maakte, met zwierige krullen alsof hij een ganzenveer hanteerde, leek op het werk van de oude monniken. Onze ontmoeting leidde tot een jarenlange correspondentie tussen ons beiden, waarvan ik de dikke stapel prachtig gekalligrafeerde brieven nog steeds koester.
Zijn eerste publicatie was een verhandeling over de school van Kreijel in Ospel. Kort daarna, in 1984, was hij mede-oprichter van de Stichting Geschiedschrijving Nederweert, waarvan hij bestuurslid was tot 1997. Voor vele tientallen bestuurs- en redactievergaderingen maakt hij, vaak in gezelschap van zijn echtgenote Miep, de reis van Horst naar Nederweert en vice versa. Voor diverse boeken van de serie Nederweerts Verleden schreef Mathieu artikelen, en zijn kritische blik als corrector heeft bijgedragen aan de kwaliteit van vele andere publicaties van de Stichting. Zijn afnemende gezondheid deed hem daar uiteindelijk een punt achter zetten, maar ook na zijn aftreden bleef hij in woord en daad geïnteresseerd in het wel en wee van de Stichting en van de geschiedschrijving in het algemeen.
Voor iemand die decennialang vele creatieve gaven kon ontplooien, moet het moeilijk zijn geweest om te ervaren dat de aftakeling van zijn lichaam en geest zo snel ging. Zijn vermogens om te praten en te schrijven namen in snel tempo af. De laatste jaren van zijn leven werd hij verzorgd in een tehuis in Venray. Luttele dagen voor zijn dood had ik nog een afspraak gemaakt voor een bezoek aan Mathieu, ergens in de eerste week van mei. Zijn toestand leek toen nog stabiel maar verslechterde daarna snel. Het bezoek is er niet meer van gekomen. De laatste dag van april was ook de laatste levensdag van Mathieu Hermans.
Namens de Stichting Geschiedschrijving Nederweert,
Alfons Bruekers
(uit: Weekblad voor Nederweert, 14 mei 2009)
